«Диққат, республикамизнинг тоғли ҳудудларида қор кўчиши ёки сел келиши хавфи бор. Шу боис хавфсизлик қоидаларига риоя этишингизни сўраймиз»…

Тўй — орзу-ҳавасларимиз, қувончли кунларимиз шодиёнаси. Яхши ният билан дастурхон ёзиб, икки ёшнинг никоҳ базмини ёру дўстлар даврасида нишонлашнинг гашти бўлакча.

— Тошкентнинг ҳалқа йўли бўйлаб электр поезд йўли қурилиши бошландими?

Ойбек НУРМАНОВ, Тошкент шаҳри

Ёғоч кесадиган арра, кир ювиш машинаси ёки автоуловнинг олд ойнасини тозалайдиган чўткани аёл киши яратганини билсангиз керак. Бугун мамлакатимизда ихтирочи аёлларни қўллаб-қувватлаш учун илк қадам ташланди.

Саводи чатоқлигидан уялмайдиганлар ўқимасин

Юзлаб адабиёту китобларимизда, мақолаю бошқа асарларда миллий тилимиз фахримиз, бойлигимиз, истиқлолимиз тимсоли экани ёзилган. Ростдан ҳам бунга асло шубҳа йўқ. Бироқ назаримда, тилимиз бугун энг оғир нуқтамизга, ожиз тарафимизга айлангандай, миллат зиёлилари ва бутун халқимизнинг меҳрига, эътиборига муҳтож ҳолга келиб қолгандай туюлади.

ёхуд мактаб битирувчиси меҳнат фаолиятига ҳақли...ми?

Жорий ўқув йилидан бошлаб 300 мингдан ортиқ 9-синф битирувчилари 10-синфда узлуксиз таълим олишни давом эттирмоқда. Таълим соҳасидаги бу ўзгариш сабаб ота-оналарни қийнаётган кўплаб саволларга Ўзбекистон Республикаси халқ таълими вазири Улуғбек ИНОЯТОВ жавоб берди.

Эртасидан умиди бор одам фарзанд тарбиясига бир лаҳза бўлсин, эътиборсиз қарамайди. Баъзан ҳаётда обрў ва ҳурматга эга инсонларнинг фарзандлари қилмишини кўриб ҳайрон қоласан киши. Наҳотки, шундай инсоннинг фарзанди... Бу кимнинг хатоси?

Ҳар гал ишдан қайтаётганимда йўл четида ёш боласи билан нон сотаётган аёл эътиборимни тортади. Нондан ташқари, унча катта бўлмаган столда қурут, сақич, конфет, хатто, сигарет сотиб ўтиришади. Ўтган-кетган болалар, йўловчилар, ҳайдовчилар гоҳида нон, гоҳида ул-бул харид қилиб, савдосига барака тилайди.

мудраётган ҳисларни уйғотишга қодир

Бувим доим қутичада эскириб, сарғайиб кетган аллақандай қоғозларни сақларди. Баъзан қўлига олиб, нурсиз кўзлари билан уларга узоқ тикилар, хўрсиниб кўз ёши қилар эди. Сарғайиб, ёзувлари кўринмай кетган қоғозларда нималар ёзилганига қизиқардим, албатта. Бироқ бувимдан ҳайиқибми ёки андиша сабабми, қутига қўл теккизмасдим. Фақат бувим ҳаётдан кўз юмганидан кейингина қутичани очишга жазм этдим...

Газ, электр, сув ҳисоблагичларни стандартдан ўтказишда кўпчилик таъминотчи корхоналарнинг (газ, сув, электр корхоналари) баъзи назоратчилари ишидан норози бўлади. «Ҳисоблагичингизни стандартдан ўтказиб бераман», дея истеъмолчилардан пул олиб, чўнтагини қаппайтирган учарлар ҳақида гапириб қолади.

Вақтида тўламаган тармоқдан узилади

Электр энергияси ёки табиий газ таъминотида тез-тез узилишлар бўлиши пойтахтдан ташқари барча ҳудудлар учун таниш ҳолат. Сабабини суриштирсангиз, мутасаддиларнинг жавоби битта: аҳолининг қарздорлиги катта. Аммо сиз ҳам дарҳол эътироз билдиришингиз мумкин: «Ахир, мен ойма-ой тўлаяпман-ку!»

Хўш, бу ерда муаммонинг туб сабаби қаерда? Унинг ечими борми?

Президентимизнинг 2016 йил 21 октябрдаги «2017-2021 йилларда қишлоқ жойларда янгиланган намунавий лойиҳалар бўйича арзон уй-жойлар қуриш дастури тўғрисида»ги қарори асосида юртимизнинг барча жойларида, олис туманларда ҳам янги тураржойлар барпо этилмоқда. Кўплаб уй-жойга муҳтож, кам таъминланган оилалар ҳовли тўйларини ўтказди.

Иссиқхонанинг алоҳида бир экомуҳит пайдо қилиши ва бу унумли ҳосил олиш имкониятини бериши ҳаммага маълум. У чиндан ҳам, совуқ ойларда экин экиш ва даромад олиш имконини беради. Бу ўзига яраша меҳнат ва ҳаракатсиз амалга ошмайди. Бугун юртимизда ана шундай дадил иш бошлаб, тадбиркорликни йўлга қўяётганлар сони кун сайин ортмоқда.

Октябрь ойида ҳам боғларда иш қизғин бўлади. Айни чоғда қишга тайёргарлик ишлари олиб борилади. Суғориладиган бўз ерларда дарахт атрофидаги тупроқ 15-18 сантиметр, қатор оралари эса 25-30 сантиметр чуқурликда ҳайдалади. Шундай қилинса, юзароқ жойлашган илдизлар шикастланмайди.

Таърифи

Исмалоқ — бир йиллик ўсимлик бўлиб, совуққа чидамли сабзавотлар сирасига киради. Уруғи 30оС ҳароратда кўкариб чиқади. Барра пайтида 6-8оС гача совуққа бардош беради. Ҳароратнинг юқори ва ҳаво намлигининг паст бўлиши ўсимликка салбий таъсир қилади, барглари майда бўлиб қолади.

Дадам бугун ишдан ҳар доимгидан кеч қайтди. Чарчагани шундоқ юз-кўзидан билиниб турарди. Онам буни сезмадими, «дадаси, уйда гуруч қолмабди, олиб келса­нгиз ош қилмоқчийдим»,  деди. 

аслида кимнинг қўлида бўлиши керак?

Бугунги кунда дунёнинг етакчилари ҳисобланган баъзи давлатларда оила институтининг аҳволи нақадар ҳалокатли жар ёқасига келиб қолгани барчамизга маълум. Аммо афсуски, ўзини мусулмон санаб юрганлар орасида ҳам оила, эр-хотиннинг ҳақ-ҳуқуқи, бурч ва мажбуриятларига оид қонун-қоидаларни билмайдиганлар, билса ҳам уларни писанд қилмайдиганлар пайдо бўлиб, жамиятимизда оилавий муаммолар, қўйди-чиқдилар кўпайиб қолди. Агар бундай кимсалар оила борасида аслида Оллоҳ таолонинг амри қандай эканини англаганда эди, бугунги кунда ечимини кутиб ётган қатор муаммолар мутлақо вужудга келмаган бўлар эди.

...Яқинда дугонам турмушга чиқди. Куёв ўзининг курсдоши экан. Уларнинг ёшлари тенг бўлгани учун ота-оналари бир­оз иккиланди. Бироқ фарзандларининг кўнглини синдирмаслик учун икки томон ҳам рози бўлиб қўя қолди. Тўйдан аввал дугонам еттинчи осмонда учиб юрганди. Юзида табассум, қалби тўла қувонч. Бироқ тўйдан кўп ўтмай, ундаги бу ўзгаришлар ўрнини маъюслик, асабийлик эгаллади. Турмуш ўртоғи билан гаплари бир жойдан чиқмаётгани, истаклари турлича эканини айтиб, роса йиғлади. Ота-онаси уни гапга қулоқ солмагани учун койибди. Ўзи бунинг сабаби турмуш ўртоғи билан тенгқур эканида деб ўйлаяпти.

Санъаткор — элнинг одами. Унинг ижодига холис баҳо берувчи ҳам шу халқ, шу тингловчи. Инсонлар қалбига йўл топиб, маънавий завқ улаша олган санъаткоргина чин маънода халқ артисти унвонига муносибдир. «Авазхон» фольклор-этнографик халқ ансамбли асосчиси, қирқ йилдан буён самарали ижод қилиб келаётган санъаткор, Ўзбекистон халқ бахшиси Қаландар НОРМАТОВ билан суҳбатимиз шу ҳақда — элнинг эътибори ва ишончи хусусида бўлди.

Жиддий қиёфа, жиддий роллар... Чиндан ҳам у бири-бирига ўхшамаган жиддий роллари билан мухлислар қалбига кириб борди, назаримизда. Мухлислар берган таъриф қанчалик тўғри ёки нотўғрилигига унинг ўзи — Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Меҳриддин РАҲМАТОВ суҳбатимизда жавоб қайтарди.

Ҳаётнинг турфа синовларидан ўтар эканмиз, тажрибали инсонларнинг маслаҳати ва йўл-йўриқларига муҳтожлик сезаверамиз. Айниқса, улар доим халқ билан ҳамнафас бўлса, ўз муносабати ва айтадиган сўзи билан янада кенгроқ фикрлашимизга ёрдам беради.

Туркманистон пойтахти Ашхобод шаҳрида 17 — 27 сентябрь кунлари Жанг санъати ва ёпиқ иншоотлардаги V Осиё ўйинлари бўлиб ўтди. Эътиборлиси, тўрт йилликнинг ушбу муҳим ўйинлари савиясини ошириш мақсадида бу сафар Океаниядан ҳам бир нечта давлат вакиллари қўшилди. Шу тариқа, жами 62 та давлатдан келган спортчилар ғолиблик учун кураш олиб борди.

Ўзбекистонлик ФИФА рефериси Равшан Эрматов ЖЧ — 2018 плей-офф босқичида бўлиб ўтадиган Австралия — Сурия ўйинини бошқаради. Шу тариқа, ҳамюртимиз миллий терма жамоамизни гуруҳда қолдириб кетган Суриянинг «Яшил қитъа»га қарши матчида ишлайди.

Пойтахтимизда Ўзбекистон шахмат федерацияси томонидан ташкил этилган мусобақада биринчи ва иккинчи ўринни эгаллаган шахматчилар шу йилнинг декабрь ойида бўлиб ўтадиган Болалар шахмат фестивалининг ярим финал баҳсларида қатнашиш ҳуқуқини қўлга киритди.

— Қулоғим бир муддат оғриб юриб, кейин эшитмай қолди. Шифокор қулоғимнинг пардаси тешилганини айтди. Қулоқ пардаси тешилиши жароҳатдан ташқари, касалликдан ҳам бўлиши мумкинми? Тешилган парда табиий равишда тикланадими ёки фақат жарроҳлик йўли биланми?

Умид ХАЙРИДДИНОВ, Тошкент вилояти.

Дуккакли маҳсулотлар ҳам мазаси, ҳам фойдалилиги билан таомномамизда алоҳида ўринга эга. Айниқса, мошдан тайёрланган қуюқ ва суюқ овқатларнинг ҳалимдай юмшоқлиги иштаҳамизни очиши аниқ. 

Соч инсон ҳуснига янада чирой бағишлайди. У ўз жилоси ва мустаҳкамлигини сақлаб қолишида эса турли фойдали ниқоблардан фойдаланиш билан бирга, тарашдан тортиб, ювиш ва қуритишга ҳам алоҳида аҳамият бериш зарур.

Шаҳримизда «Эзидёр» номли тўйхона бор. «Бу иборанинг маъноси нима?» деб сўрадим юз чоғли одамдан. Ҳеч ким билмайди. Бу ерда ҳар куни тўй, минглаб кишилар келиб, тўй ошини маза қилиб паққос туширишади, аммо бирортаси тўйхонанинг номи нимани англатишини билмайди.

Наврўз байрами куни Бўривой ўғил-қизларини сайр қилдиргани Мустақиллик майдонига олиб чиқди. Ҳаммаёқда мусиқа, ўйин-кулги, тантана! Бола-бақра бири музқаймоқ ейди, бири шар ушлаб олган, бошқаси отасига «Анавини олиб беринг», «Ҳайвонот боғига борамиз», «Қорним очди» каби хархашалар қилиб, тинчлик бермайди.

Татьяна РАЗУМОВСКАЯ,

Исроил

Ҳозирги кунда дунёда тадбиркорлик роса қанот ёйди-да. Бизда ҳам албатта. Қаёққа қараманг дўкон, бозор, мини-ю супермаркетлар.

Пойтахтдаги ишларимни якунлаб, ишхонамга қайтиш учун таксига ўтирдим. Машинада нуроний онахон, ёш аёл ва икки бола ўтирарди. Йўлда кетаётиб, дўкондан харид қилган китобни сумкамдан олдим. Анчадан бери қидирган китобимни топганимдан ўзимда йўқ хурсанд эдим.

Инсон руҳияти — мураккаб. Баъзан ота-онанинг ўз фарзандини тушуниши ҳам жуда қийин кечади. Айниқса, бола улғайгани сари ўзаро келишмовчиликлар юзага кела бошлаши ҳар икки томоннинг жабр чекишига сабаб бўлади.

Тоғ ёнбағирларида мириқиб дам олиш кимга ҳам ёқмайди, дейсиз. Руҳий ва жисмоний ҳордиқдан кейин эса яна ишга киришиб кетиш бироз мушкул кечиши аниқ. Психотерапевтлар бу ҳолатни «таътилдан кейинги синдром» деб атайди.

ёхуд «инсофли ўғри»

(бўлган воқеа)

Ўша куни Лазиза мактабдан йиғлаб келди. Ойиси югуриб чиқиб, уни бағрига босди.

И Чол XУАН

Че Ок коллежни тугатгандан сўнг меҳрибонлик уйига ишга кирди. У ерда ота-онасиз болалар умид билан яшарди. Бир йил давомида улар билан яшаб, ота-она меҳри қанчалик муҳим эканини ҳис этди. Ўзиям болаларга қайноқ меҳр беришни истарди, албатта. Аммо Че Окнинг олдида тоғдек бир тўсиқ турарди: уларга муҳаббат улашаман деб, кўнглини оғритиб қўйишдан қўрқарди. Баъзан бу ердан жўнаб қолишни ҳам ўзича режалаштирар, аммо кўзлари мўлтираган болаларни ташлаб кетишга виждони йўл қўймасди.

Унча-мунча одам ўтавермайдиган, пахса девор, тупроқ кўчани тўлдириб ўйнаб юрган дугоналарим орасидан «Ҳой, қизим, бу ёққа кел-чи», деб бир нуроний мени имлади. 

— Ҳой, қўшнижон, эрталабдан буён эшигингизга мўралайман, кошки бир соянгиз кўринса. Тинчликми ўзи?

Ҳунари бўлмаса-да, қўлида «тугуни» бор келин излаётганларга

Садоқат кўпинча буйрак оғриғидан қийналарди. Шифокорга кўриниши кераклигини қанча айтмай барибир унамасди. Нуқул қўлимга пул тушса, борарман, дерди.

фуқаро ҳам сарсон бўлмайди

Қуруқ насиҳат билан бирор натижага эришиб бўлмайди. Кимгадир йўл-йўриқ кўрсатиш, маслаҳат бериш учун аввало, билим ва тажриба етарли бўлиши керак. Шундагина бошқаларга таъсир кўрсата олиш мумкин.

Огаҳий уй-музейидан репортаж

Бир мухлисимиз таҳририятга қўнғироқ қилиб, «Тановор»га қойилмақом рақс тушадиган япон қизи ҳақида мақола тайёрлашимизни сўради.

«Фикрбазм» лойиҳасининг бу галги меҳмони — Ўзбекистон халқ артисти Мурод РАЖАБОВ муштарийлар саволларига жавоб берди.

«Фикрбазм»нинг бу галги меҳмони Ўзбекистон халқ артисти Эркин КОМИЛОВ.

Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети ректори, филология фанлари доктори, профессор Шуҳрат СИРОЖИДДИНОВ билан фикрбазм.

ёхуд мутолаадан мақсад нима?

Узоқ қиш кечаларидан бирида қариялар йиғилишиб, китобхонлик қилишибди. Саводхон бириси «Юсуф ва Зулайҳо»ни ўқий бошлабди. Қолганлар китобдан таъсирланиб, бошларини сарак-сарак қилиб, бир-бирига маъноли им қоқиб тинглашибди. Қаҳрамонларнинг фожиавий қисмати ўқилаётганда ҳатто айримлар кўзига ёш ҳам олибди.

Борлиқ кифти узра ўтиб бораётган ҳар бир лаҳзамиз, кайфиятимиз, ҳолатимиз, кўзланган мақсад-муддаоларимиз заминида улғайган орзу-умидларимиз гоҳ юракка завқу шавқ бергувчи эзгу, гоҳ кишини ўйга толдиргувчи маъюс воқеа-ҳодисалар қуршовида кечади. Аксарият ёзувчилар ўз қаҳрамонларининг ички ва ташқи қиёфасини яратиш жараёнида ҳаётий тажрибаси, қувваи ҳофизаси, бир сўз билан айтганда, тасаввуротига таянган ҳолда яратса, айрим адибларимиз ўз асарларини бевосита ўзи кўрган ва бошдан кечирган, ҳис этган воқеалар, ҳолатлар асосида ёзади...

Вокзал. Ҳар доимгидай шовқин-сурон. Поездлар кимларнидир олиб келяпти-ю, бошқа бировларни узоқ-узоқларга олиб кетяпти. Бу ерда ҳеч ким муҳим эмас.

Мен ҳам ўз поездимни кутяпман. Ёнимда ўтирган икки хотин тинмай жаврамоқда. Эшитмаслик учун қулоқни ёпиш ноқулай. Беихтиёр уларнинг суҳбатига қулоқ соламан.

— Уйимизда китоб кўплигидан эркинроқ нафас олиб бўлмайди.

Юқумли ва хавфли касалликларнинг олдини олиш борасида муштарийлардан келган саволларга Давлат санитария-эпидемиология назорат маркази бош врачи Баҳром АЛМАТОВ жавоб берди.

Юқумли ва хавфли касалликларнинг олдини олиш борасида муштарийлардан келган саволларга Давлат санитария-эпидемиология назорат маркази бош врачи Баҳром АЛМАТОВ жавоб берди.

Муштарийлардан келган ОИТС касаллиги ҳақидаги саволларга Республика ОИТСга қарши кураш маркази  директори, тиббиёт фанлари доктори, профессор Нурмат АТАБЕКОВ жавоб берди.

Муҳаммаджон ҚУРОНОВ

Адиб Абдуқаҳҳор Иброҳимовдан ҳикоя

​​​​​​​Тоғасига келин бўлган қиз ва аммасига куёв йигитнинг қисмати

тарбиянинг пойдевори пухта қўйилганида

Кенг хонада меҳнат қилаётган аёлларни бироз кузатдим. Бири тикув машинасида чок юргизар, яна бошқаси дазмол босарди. Қизиқишимни пайқаган ёшгина қиз ёнимга келиб, салом-аликдан сўнг, мақсадимни билгач, янгича йўналишда тикилган кўйлакларни бирма-бир таърифлаб берди. Ҳали ёш бўлишига қарамай, бундай ажойиб санъат намуналарини тикаётган ижодкор билан яқиндан суҳбатлашгим келди.

Қизи шифохонага тушганини эшитган ота-онани яшин ургандек бўлди. Айниқса, шифокорнинг «қизингиз кучли стрессни бошдан ўтказди, агар бу ҳол яна қайталанса, оёқ-қўли ишламай, шол бўлиб қолиши мумкин», дегани ичидан ниманидир узиб юборди.