Саноқли кунлардан сўнг 2018 йил тарихга айланади. У Ўзбекистон халқи ҳаётида қандай из қолдирди? «Ижтимоий фикр» жамоатчилик фикрини ўрганиш маркази томонидан шу ҳақда сўров ўтказилди.

Биз жамиятимизда шундай ҳуқуқий маданиятни шакллантиришимиз керакки, унга мувофиқ Конституция ва қонунларга амал қилиш, бошқаларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиш мажбурият эмас, балки кундалик қоида ва одатга айланиши шарт.

Шавкат МИРЗИЁЕВ

(Президентимизнинг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 26 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маърузасидан)

Янги йил байрамини ҳамма орзиқиб кутади. Хаёлан қандайдир мўъжизалар рўй беришини, совғалар олишни истайди. Шундай вақтда одамлар бир-бирини хурсанд қилишга, ўзаро меҳр улашишга ҳаракат қилишади. Айниқса, кўнгли ярим, эътиборга муҳтож кишиларга яхшилик қилиш жуда хайрли иш.

Қарздорни дарров тармоқдан узиб қўйишдан олдин…

Умр — оқар дарё, дейишади. Ҳамма нарса шитоб билан ўзгариб-янгиланаётган бугунги кунимизда бу ҳикмат ҳам анча қариб қолгандай гўё.

«Бир неча йиллардан бери бизни қийнаб келаётган муаммо бир мақола билан ҳал этилишига очиғи, бошида кўзимиз етмаганди.

Ҳозир чет тилларини билиш энг долзарб масалалардан биридир. «Тил билган — эл билади», деб бежиз айтилмаган.

Ишхонага кела солиб узлуксиз жиринглаётган телефон гўшагини кўтардим. Салом-алик боис овозидан дарров танидим, бообрў маҳкамада ишловчи ёшуллилардан бири экан. Газетанинг кечаги сонида унинг мақоласини эълон қилдирган эдик. ​​​​​​​

Аслида тил ҳам тирик жон. У ҳам эркин нафас олиши, муттасил ривожланиб бориши керак.

Истеъмолга яроқсиз бўлиб қолган, сифатсиз, муддати ўтган маҳсулотлар харидорнинг ғазабини келтиради. Шунинг учун яқиндан бошлаб, бу каби салбий ҳолатларнинг олдини олишга киришилади.

Сенатнинг ўн еттинчи ялпи мажлисида «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига жамоат тартибини таъминлаш механизмларини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонун маъқулланди. ​​​​​​​

Республикамизда муҳим саналар, байрамлар олдидан Президентимизнинг маҳкумларни кечириш, уларни афв этиш фармони яхши бир анъанага айланиб бормоқда. Бу борада, яъни билиб-билмай жиноят содир этган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган маҳкум ўзини афв этиш учун қаерга, кимга мурожаат этилади, унинг  тартибини тушунтириб беринг.

Қаҳрамон БОЗОРОВ,

Ғаллаорол тумани

Тадбиркор фаолияти давомида баъзан таваккал қилишига тўғри келади. Шундай пайтда у «куйиб» оқибатда қарзга ботиб қолиши ҳам ҳеч гап эмас. Айтиш керакки, бугун давлатимиз бундай аҳволга тушиб қолган тадбиркорларга ёрдам тариқасида оғирини енгил қилмоқда.

Қўй-эчкиларнинг жойи алоҳида. Бунга «нозиктаъб» эчкиларнинг уришқоқлиги сабаб.

Бир неча йилдан бери тадбиркор сифатида иш бошлашни режалаштириб юрган қизилтепалик Истат НОРҚУЛОВА ниҳоят банкдан кредит олиб тикув цехи ташкил этди. ​​​​​​​

Муштарий мактуби:

Эркак киши бўлсам ҳам сизга ёзишга, ўз дардимни дастурхон қилишга куч топдим. Уйланганимга эндигина уч ой бўлди. Лекин ҳалитдан бошим муаммодан чиқмай қолди. Хотиним жуда эрка ўсганми, билмайман, ҳеч сўзимни олмайди.

Аёли ва боласини кўчага ҳайдаб, ёшига уйланган бу эркак тутган йўл қанчалик тўғри?!

Қайнота- қайнонанинг кўнглини озгина меҳр, бирозгина эътибор билан ҳам тоғдек кўтариш мумкин.

Одам бўлиш ва одамдек яшашнинг оддий қоидаларини тушуниш шунчалик мураккабми ёки ўзимиз мураккаблаштиряпмизми?..

Таниқли драматург Шароф Бошбековнинг қаҳрамонлари жилмайиб туриб, ўз фожиаси ҳақида сўзлайди. Камчиликлари, қусурларини яшира олмайдиган содда-гўл персонажлари тақдирига кулиб эмас, ачиниб қараймиз.

Моҳир сўз устаси Раҳимбой ЖУМАНИЁЗОВ таҳририятимиз меҳмони бўлди. У билан нутқ ва нотиқлик борасида суҳбатлашдик.

Унинг лақаби «чақмоқ одам». У — ўн бир карра жаҳон, саккиз карра олимпия чемпиони бўлган ямайкалик собиқ енгил атлетикачи Усейн Болт.

Қизиқ бир маълумот: 1968 йилдан буён 100 метрга югуриш бўйича мусобақаларда жаҳон рекордини асосан қора танли спортчилар ўрнатмоқда.

Бир дақиқада  120 тагача зарба берилиши боис, стол тенниси инсонни чаққонликка ва абжирликка  ўргатади.

Совуқ кунларда болаларда шамоллаш, грипп ва йўтал кузатилиб, унинг организмдан чиқиб кетиши кўп вақтни олади. ​​​​​​​

Куз-қиш мавсумида парваришга муҳтож аъзолардан бири — лаб. Бу мавсумда уларнинг қуруқлашиши, ёрилиши, нурсиз бўлиб қолиши кузатилади. ​​​​​​​

Грипп ва шамоллашга қарши курашишда кўпчилик саримсоқдан фойдаланади. Сабаби, унда аллицин бирикмаси бўлиб, антибактериал ва замбуруғларга қарши курашиш хусусиятига эга.

Ярим кеча Шодивойнинг хотини Шодия юзига оппоқ ниқоб қилган. Қатиқ сурган, укроп, редиска, помидор, иккала кўзига бодрингдан тангадек қилиб ёпиштирган.

Менга аталган ғиж-ғиж иқтидорни хотинимга берган экан. Камина саҳар мардондан, то қош қорайгунча итдек ишлайман, кўпинча ярим тунда тилим бўйинбоғимдай осилиб уйга кириб келаман.

«Бир айбим бор: фақат баъзан,

Рост гапириб қўяман…»

Эркин Воҳидов

Ўсмирни телефонга қандай куч боғламоқда? Бу муаммони ҳал қилиш мумкинми?

Қандай одам андиша ва фаросат эгаси бўла олади? Булар ўзи инсонга нима учун керак?

Уни қандай енгиш мумкин?

— Қизим мен билан тез-тез баҳслашадиган бўлиб қолди. «Сизга керагим йўқ» деган гапни кўп айтади. Четдан назар ташласам, ўзини ёлғиз сезадигандек туюлади.

Автобусда йўловчилар бугун анчагина сийрак. Бекатлардан бир-икки киши чиқади, баъзиларидан ҳеч ким йўқлиги сабаб тўхтамай ўтиб боради.

Тиббиёт соҳасида ўқиганим сабабли ишхонамиздан беш кишини малака ошириш учун Москвага юборишди. Москва чиройли шаҳар.

Қален СИДИҚОВА

Қишнинг чилласи. Аёз бобо юз-қўлни чимчилайди. Эшикда оғзингдан тўкилган тупугинг ерга тушмайди.

Маҳалланинг равнақ топиши раиснинг билими ва тажрибасига боғлиқ.

Яхшиликнинг катта-кичиги бўлмайди, энг муҳими, у инсонлар қалбида қувонч уйғотсин.

Ҳар бир луқмамиз қайси йўл билан топилаётгани биз учун жуда муҳим бўлмоғи зарур.

Қишлоғимиздан Нурота тоғ тизмасидаги Лангарнинг уч чўққиси аниқ-тиниқ кўриниб туради. Эл Оқтов деб атайдиган ушбу тоғ чиндан ҳам гўзал. Осмонга оқ булут илган баланд тоғлардаги қояларни томоша қилсанг, кўзинг тиниқ тортади.

Устюрт саҳросида ҳеч бўлганмисиз? Учи-кети кўринмайдиган саҳрода кучли шамол қум уюмларини бир жойдан бошқасига учиради. ​​​​​​​

Абдулла Ориповни хотирлаб...

Адабиёт ё журналистикадан анча йироқ, техника университети кимё-технология мутахассислиги бўйича ўқисам-да, қизиқишларим адабиёт оламига яқинлаштираверарди.

«Фикрбазм» лойиҳасининг бу галги меҳмони Ўзбек миллий академик драма театри актёри, Ўзбекистон ва Қорақалпоғистон халқ артисти, Халқаро Бобур мукофоти совриндори Муҳаммадали АБДУҚУНДУЗОВ мухлислар саволларига жавоб берди.

«Фикрбазм» лойиҳасининг бу галги меҳмони — Ўзбекистон халқ артисти Мурод РАЖАБОВ муштарийлар саволларига жавоб берди.

«Фикрбазм»нинг бу галги меҳмони Ўзбекистон халқ артисти Эркин КОМИЛОВ.

Ҳамиша Ҳақ деб яшаш ва ҳақиқатнигина айта олиш чинакам инсонга насиб этадиган саодатдир. Лекин бу, негадир, кўпчиликка насиб этмайди. Насиб этганлар эса, чинакам саодатманд инсонлар.

​​​​​​​Матназар АБДУЛҲАКИМ

Дил дафтари гул мисли очилди ҳар он,

Еллар учириб қилди хазонларни тўзон.

Дарду фироқ гардини қум соатидек

Менга тўкар дил. Мен эсам — дилга томон.

АҚСУДБОЕВ:

— Яқинда уйланмоқчи эканимни эшитган бир танишим «Бахтиёр оила» китобини ўқишимни тавсия қилди. Китобни топиб, ўқиб чиқдим.

Бугун шитоб билан илгарилаб бораётган даврда қайсидир моддиятимизни бутлаб олиш илинжи бизга бир нафас тинчлик бермайди. ​​​​​​​

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби.

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби.

Лойиҳанинг навбатдаги меҳмони — Тошкент шаҳар 8-сон туғуруқ комплекси бош шифокори, олий тоифали акушер-гинеколог Камолиддин ­Низомиддинов. Шифокор мухлисларни қизиқтирган саволларга жавоб беради.  

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби 

Айрим турдаги қон таҳлилининг натижасини билиш учун баъзи ҳолларда хусусий клиникаларга боришга тўғри келади. Албатта, улар беморларга тезкор, сифатли хизмат кўрсатади. Бироқ бундай клиникалар хизматидан ҳамма ҳам фойдалана олмайди. Сабаби, уларда нарх-наво юқори…

«У жуда арзон, лекин кўп нарса беради. Ким олса, уни бой қилади, ҳадя этганлар эса камбағал бўлиб қолмайди.

Ёшлар тадбиркорлигини ривожлантиришда банк билан боғлиқ мураккабликларни бартараф этиш керак.

Қўл меҳнатига асосланган ҳунарлар бизга қадимдан таниш. Мамлакатимизда каштачилик санъат даражасига кўтарилган. Сўзана, зардевор, дастурхон каби буюмлар Германия, Италия, Япония, Ҳиндистон, АҚШ каби кўплаб давлат музейларида сақланиб турибди.

Охирги пайтларда оғир жиноятларга қўрқмасдан қўл ураётган ўсмир-ёшларнинг аксарияти бу йўлга кириб қолишида, асосан, ота-онасининг назоратисиз қолгани ёки носоғлом оилада катта бўлаётгани, уларнинг тарбияси билан ҳеч ким шуғулланмаётганини айтишади. Аслида ҳам шундай.

«Нега бошқаларга мумкин-у, менга мумкин эмас? Ахир, ўртоқларимни ҳеч ким уришаётгани йўқ-ку!» Норози бўлиб, ҳовлини бошига кўтараётган жиянимни тинчлантирдим-да, онасининг нимадан жиғибийрон бўлаётганини сўрадим. Онасининг айтишича, жияним тушликка деб берилган пулни йиғиб, қаердандир пақилдоқ сотиб олибди...

«Барча айб менда. Боламни қаровсиз қолдирдим. Уни яхши едириб-ичиришни ўйлабман-у тарбияси ҳақида қайғурмабман. Ваъда бераман, энди ўғлимнинг ҳар бир қадамини назоратга оламан. Жиноятга бошқа қўл урмайди, бир сафар кечиринглар...»

Этнограф Г.П.Снесарев Хоразм воҳасининг ўтмиши ҳақида ёзаркан, бу хусусда шундай дейди:

Яланглик. Дўнглик. Сукунат. Тубсиз ўйловларга ғарқ бўлганча Шоҳруҳия қалъаси харобалари жойлашган манзилда узоқ вақт туриб қолишингиз аниқ. ​​​​​​​

Нурота тоғ тизмаларидаги Ҳаётбоши чўққисида бўлган кишини дастлабки ондаёқ мафтункорлик туйғуси қамраб олади. Шунда чўққига бошингни қўйиб, минг йиллар нари-берисидаги тошларнинг оҳу нидосини  берилиб тинглагинг келади.