«Ер, ер ости бойликлари, сув, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳамда бошқа табиий захиралар ­ умуммиллий бойликдир, улардан оқилона фойдаланиш зарур ва улар давлат муҳофазасидадир».

Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, 55-модда

Инсониятнинг ривожланиб бориши асрлар давомида табиатдаги жамики мавжуд нарсаларга – ҳайвонлар, қушлар, дарахтлар, табиий бойликлар ва бошқаларга ўз салбий таъсирини кўрсатиб келмоқда. Оқибатда табиий мувозанат бузилиб, айрим турлар қирилиб, қолганлари ҳалокат ёқасига келиб қолди.

9 ноябрь куни БМТ доиравий конвенсиясига аъзо мамлакатларнинг XXVI сессиясидаги иштироки доирасида Ўзбекистон Республикаси Бош вазири ўринбосари Aзиз Aбдуҳакимов юртимиз номидан миллий баёнотни ўқиб эшиттирди.

Тезкорлик билан ривожланаётган ҳаётимизни бугунги кунда интернет ва ижтимоий тармоқларсиз тасаввур қилиб бўлмайди. Кийим кечаклар-у, бозор-ўчар, такси чақиришдан тортиб, таом буюртиришгача ҳамма-ҳаммаси интернетда ҳозиру нозир.

Картошка – халқимиз учун иккинчи нондек. Аксарият таомларимиз картошкасиз бўлмайди, шунинг учун ҳам у ҳар бир рўзғорда энг зарур озиқ-овқатлар сирасига киради. Бозорда эса картошка қанча кўп бўлмасин, унга талаб доим юқори. Агар оз муддат бозорда картошка тортилиб қолса, аҳоли ўртасида қандай ажиотажлар бўлишини яхши биламиз.

Гўшт овқатланиш рационида муҳим ўрин тутади ва инсон истеъмол қиладиган озиқ-овқатдаги оқсилнинг асосий манбаи ҳисобланади. Унда экстракт моддалар, оқсил, ёғ, минерал моддалар, А, Д, РР ва В гуруҳлардаги дармондорилар мавжуд.

Фарғона вилоят экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш бошқармасидан олинган маълумотларга қараганда, биргина ўтган йилда вилоятда 16 миллион 701 та манзарали ва мевали кўчатлар экилган. Бу албатта, салмоқли рақам.

Янги Ўзбекистон тараққиёт стратегияси ҳар бир фуқаронинг ҳуқуқ ва эркинликларини, қонуний манфаатларини энг олий қадрият этиб белгиланган ҳолда «инсон – жамият – давлат» тамойили асосида миллий ривожланишнинг янги босқичини бошлаб беради.

Таҳлилларга кўра, айни пайтда дунё миқёсида 33-50 фоиз аёллар эрларининг калтаклаши, дўппослашидан азият чекаётган экан. Бу эса, ўз навбатида, нозик жинс вакилларини маиший жиноятлардан ҳимоя қилиш давр муаммоси эканлигини кўрсатади.

Ўзгараётган акциз солиғи ставкалари, тадбиркорлар учун янги имтиёз, кучга кираётган янги тартиблар

Саволларга Коронавирусга қарши кураш штаби аъзоси
Барно АБДУСАМАТОВА жавоб берди.

Коронавирус билан касалланиш болаларда бирор асорат қолдирадими? 

Шу кунларда хазонларни ёқмаслик, бунинг оқибатида атроф муҳитга етадиган зарар ҳақида бот-бот гапиряпмиз, ёзяпмиз. Амалда эса ҳудудларда баргларни бир ерга тўплаб ўт қўйиб, ёқиб юбориш ҳоллари давом этаверади. Чунки биз бу ишимизнинг қанчалар хавфли эканлигини ёки англамаймиз, ёки бир мен ёқмаганим билан бирор нима ўзгарармиди, деган бепарволик кайфиятидамиз.

Ҳозирги вақтда глобал иқлим ўзгариши ер юзидаги барча тирик мавжудотларга ўз таъсирини кўрсатмоқда. Aйниқса, олимлар иқлим ўзгаришларининг эукарёт организмларга таъсирини, масалан, уларнинг ноқулай шароитларга мослашишини яхши тас­вирлаб беришган. Шунингдек, олимлар микроорганизмларнинг экотизимдаги ўзига хос ролини яхши тушунтиришган бўлса-да, бироқ иқлим ўзгаришининг микроорганизмларга таъсири кам ўрганилган. Чунки, микроорганизмларни оддий кўз билан кўриб бўлмайди ва бу улар устида тадқиқотлар олиб боришда маълум қийинчиликларни келтириб чиқаради.

Газетамизнинг ўтган сонида экин экмаган томорқа ер эгаларини маъмурий жавобгарликка тортишни назарда тутувчи қонун лойиҳаси ишлаб чиқилгани, «Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига қўшимча ва ўзгартишлар киритилиши мумкинлиги ҳақида айтган эдик. Ва томорқачиликдаги муаммолар тўғрисида атрофлича мақола ҳам чоп этилган эди.
 

Давлат хизматлари агентлиги хабарига кўра, мамлакатимизда жорий йилнинг июль-сентябрь ойларида қариндош бўлган 675 жуфт келин-куёвнинг никоҳи қайд қилинган. Шундан 285 жуфти – бир-бирига холавачча, 172 жуфти – тоғавачча, 114 жуфти – амакивачча ва 104 жуфти – аммаваччалар экан.

Қадим замонларда адолатпарвар Саодатшоҳ ҳукмронлик қилган улусдаги бир деҳқон йигитнинг онаси қазо қилиб, ўғил отаси билан қолибди. Боз устига, ота қутуриш касалига йўлиқиб, шоҳнинг буйруғига кўра ўтда куйдирилиши керак экан...

Шовот туманининг Бешмарган қишлоғида 120 ёшни тўлдириб 121 ёшга қадам қўйган Ўғилжон момо Эшёзова умргузаронлик қилади. Момо вилоятимиздагина эмас, балки Ўзбекистондаги энг ёши улуғ инсонлардан бўлса ажаб эмас.

Уйғоқ тунларингга суянса кундуз,

Эртак айтиб берсанг эрталарингга.

Сўнг ўзинг эшитсанг, кутилган бир сўз –

Ишон!..

Ёзувчи Исмоил ОЛЛОБЕРГАН билан суҳбат

Машҳур ҳофиз, улуғ санъаткор, Ўзбекистон ва Тожикистон халқ артисти Шерали Жўраев ҳақида публицистик қўшиқ

Ўтган якшанба тонгида ўзбекистонлик бокс мухлислари учун океан ортидан ажойиб хушхабар келди. ​​​​​​​

Унинг лақаби «чақмоқ одам». У — ўн бир карра жаҳон, саккиз карра олимпия чемпиони бўлган ямайкалик собиқ енгил атлетикачи Усейн Болт.

Қизиқ бир маълумот: 1968 йилдан буён 100 метрга югуриш бўйича мусобақаларда жаҳон рекордини асосан қора танли спортчилар ўрнатмоқда.

Муддати ўтаётган ўсимлик ва сабзавот маҳсулотларини ҳайвонларга озуқа сифатида бериш керак. Бундай услублардан фойдаланиш полигонларга юборилаётган озиқ-овқат маҳсулотлари чиқиндилари миқдорини 60 фоизга камайтириш имконини беради.

Aнорнинг беш юздан зиёд, баъзан мингтагача донаси бўлади ва бу ҳосилдорлик рамзи ҳисоб­ланади. Унинг таркибида C ва Б витаминлари бор. Уруғи эса Е витаминига эга. Шарбатида кўплаб аминокислоталар  мавжуд.

Бир кунда неча маҳал овқатланган инсон соғлом бўлади?

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, ҳозирги кунда дунёда 2 млрд. инсон темир моддаси, А витамини каби одам организми учун ўта зарур бўлган органик микроэлементларни талаб даражасида истеъмол қилмайди.

– Келинг, суҳбатимизни ишга кеч қолишнинг инсон саломатлигига таъсиридан бошласак.

Қишлоғимизда Матти исмли бир акамиз бўларди. Асли исми Маткарим бўлиб қишлоқда унинг исмини қисқартиришиб Матти деб қўяқолишарди. Бу хоразмликларга хос одат бўлиб отабоболаримиздан ўтиб келаётган удум бўлганлиги учун ҳеч ким ҳафа бўлмасди.

Ҳар на келса бошингга тилингдан келур, деган гап тўғри экан. Баъзи-баъзида ўйламай гапиришим, кўпинча бошимга бало бўлиб келган.

Ҳаммамиз кун давомида тахлам-тахлам қоғоз ишлатамиз. Аммо ҳеч ўйлаб кўрганмизми, бир вароқ қоғозни чиқитга чиқариш табиат учун қанча йўқотишга айланмоқда?

«Туянинг юки енгил келса, кўприкнинг устида ётоқлайди» деган мақолни раҳматли бобом кўп такрорларди. Дарҳақиқат, яшаш шароитимиз қанча енгиллашиб, фаровонлашиб, аҳолининг турмуш даражаси ошгани сари жамиятимизда оилавий низолар ва ажрашишлар сони ҳам кўпаймоқда. Оила – жамиятнинг асосий бўғини, муқаддас гўша, деймиз.

ёхуд табиатдан яна қандай аянчли жавоб кутяпмиз?

«Қишнинг ғамини ёзда кўр» деган нақл бежиз эмас. Чунки қишнинг аёзли бир куни ҳам одамни шошириб қўяди. Шошганда, совуқ жон-жонингиздан ўтганда, фарзандларингиз аёздан дилдираб турганда эса кўзингизга ҳеч нарса кўринмайди. Қўлингизга болта кўтариб дарахт олдига борганингизни ўзингиз ҳам билмай қоласиз...

Биологик хилма-хилликни ташкил этувчи ҳар бир турнинг кундалик ҳаётимизда ўз ўрни ва аҳамияти бор

Уйимиз фермерлар кўчасида бўлганлиги учунми ён атрофимиз хилма-хил дарахтлар билан ўралган. Дарахтлар экилган ариқдан ҳеч сув аримас, ёши улуғ отахонлар ариқ устига сўри солиб отамлашарди. Мен эса уларнинг ёнига бориб гапларини тинглаб завқланардим.

Охирги йилларда юртимиздаги қаровсиз жониворларга нисбатан муносабатни таҳлил қиладиган бўлсак, этни жунжиктириб, юракни оғритадиган далилларга дуч келамиз. Тошкент вилоятининг Олмалиқ шаҳрида болалар томонидан бўғоз ит қорнига сим тиқилган, устидан бензин қуйиб, ёқиб юборилган.

Навоий вилояти юртимизнинг энг ёш ва шу билан бирга катта майдонни эгаллаган ҳудуд ҳисобланади. Навоийликлар меҳнаткаш, ўз ишига ва касбига садоқатли, табиатни севадиган ҳамда фидойи халқ. Навоий шаҳри юртимиздаги энг озода ва тартибли шаҳарлардан бири, десак муболаға эмас.

Марказий Осиёнинг энг узун дарёларидан бири – Сирдарё бўйида жойлашган ушбу вилоят экологик туризмни ривожлантириш учун катта имкониятларга эга. Айниқса, балиқ ови ҳамда агротуризм ишқибозлари албатта Сирдарёга келишади.

Ўзбекистон Президентлигига номзод Нарзулло Обломуродов Фарғона вилояти сайловчилари билан учрашди. Барча аҳоли қатлами иштирок этган учрашувнинг дастлабки қисми Олтиариқ туманида бўлиб ўтди.

Ёзи иссиқ, қиши эса бирмунча барқарор кечадиган Андижон вилоятида ишлаб чиқариш корхоналари кўплиги ҳавонинг тозалигини асрашга кўпроқ эътибор қаратишни талаб этади.

Самарқанд – 14 та туман, 11 та шаҳар ва 88 та шаҳарчани ўзида мужассам этган катта ҳудуд. Вилоят табиий географик ўрнига кўра уч томондан Нурота, Туркистон ва Зарафшон тоғ тизмалари билан ўралган. Бу эса шимолдан эсадиган совуқ ҳаво оқимини бирмунча тўсади.

Мамлакатимиз бўйлаб давом этаётган «Яшил макон» умуммиллий ҳаракати асосида дарахт кўчатлари экиш ишлари Навоий вилоятида ҳам қизғин паллада давом этмоқда. «Долзарб қирқ кунлик»ка киришган навоийликлар айни вақтда ҳудуд иқлим шароитига мос келадиган, чўлнинг иссиғию, елвизак шамолига бардош бериб ўсиб кета оладиган кўчатларни ерга қадамоқда.

«Фикрбазм» лойиҳасининг бу галги меҳмони Ўзбек миллий академик драма театри актёри, Ўзбекистон ва Қорақалпоғистон халқ артисти, Халқаро Бобур мукофоти совриндори Муҳаммадали АБДУҚУНДУЗОВ мухлислар саволларига жавоб берди.

«Фикрбазм» лойиҳасининг бу галги меҳмони — Ўзбекистон халқ артисти Мурод РАЖАБОВ муштарийлар саволларига жавоб берди.

«Фикрбазм»нинг бу галги меҳмони Ўзбекистон халқ артисти Эркин КОМИЛОВ.

Шоир Абдулла Ориповнинг «Эшитган эдимки, ярадор оҳу – Излармиш тоғлардан мўмиё – нажот», деб бошланадиган шеъри бор. Оҳу захмига мўмиё малҳам бўлгани каби адолат, ҳақиқат излаганга суд идораси бамисоли нажот қалъаси бўлиб кўринади. Чунки одам боласи оч, юпун яшашга чидаши мумкин, аммо адолатсизликка чидай олмайди, деган ҳаёт ҳақиқати бор.

Қарийб ўн йилдан буён ўтказиб келинаётган ўзига хос китобхонлик байрами бу йил ҳам ёшлар учун қизиқарли ва ҳар томонлама фойдали бўлди. «Infolib uzbekistan-2021» Х Миллий ахборот-кутубхона ҳафталиги мамлакатимизда китобхонлик эзгу анъанаси изчил давом этаётганини намоён этмоқда.

Ҳар доимгидек ишхонадан чиқиб университетимиз томон йўл олдим. Газетамизнинг кейинги сони учун бир нималарни хаёл қилиб автобус бекатига етиб келганимни ҳам сезмай қолибман. Атрофда одамлар гавжум.

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби.

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби.

Лойиҳанинг навбатдаги меҳмони — Тошкент шаҳар 8-сон туғуруқ комплекси бош шифокори, олий тоифали акушер-гинеколог Камолиддин ­Низомиддинов. Шифокор мухлисларни қизиқтирган саволларга жавоб беради.  

«Оила шифокори»га йўллаган саволларингиз жавоби 

Айрим турдаги қон таҳлилининг натижасини билиш учун баъзи ҳолларда хусусий клиникаларга боришга тўғри келади. Албатта, улар беморларга тезкор, сифатли хизмат кўрсатади. Бироқ бундай клиникалар хизматидан ҳамма ҳам фойдалана олмайди. Сабаби, уларда нарх-наво юқори…

Мамлакатимизда 15 ноябрь – 15 декабрь кунлари республика бўйича «Ёнғин хавфсизлиги ойлиги» ўтказилмоқда. Кундалик ҳаётимизда ёнғин келиб чиқишининг олдини олиш ҳар бир фуқаронинг бурчи десак хато бўлмайди.

Мана уч йилдирки Оролбўйи ҳудудидаги экологик ҳолат ва Орол муаммосига жамоатчилик эътиборини қаратиш мақсадида «Save Aral», яъни «Oролни асра» умумхалқ марафони ўтказиб келинмоқда. Мазкур лойиҳа йилдан-йилга оммалашиб, юртимизнинг турли шаҳар ва туманларидаги ёшлар, спортчилар ва ҳаваскорлар, хуллас барча аҳоли қатлами вакилларини қамраб олмоқда.

Туризм ва спорт вазири Азиз Абдуҳакимов «Оролбўйи минтақасини экологик инновациялар ва технологиялар ҳудудига айлантириш» масалаларига бағишланган Халқаро конференция очилиш маросимида БМТ Бош Ассамблеясининг 75-сессиясида қабул қилинган Оролбўйи минтақасини экологик инновациялар ва технологиялар ҳудудига айлантириш тўғрисида махсус резолюция учун 4,3 триллион сўм сарфланишини маълум қилди.

Ёхуд бузоқнинг югургани сомонхонагача...

Қирол  буздира олмаган шамол тегирмони икки асрдан кўпроқ вақт зарар кўрмаган. Зеро, фуқаролар учун қиролдан ҳам қудратлироқ нарсалар бор эди.

Жиноят ишлари бўйича Олмазор туман судига навбатдаги жиноят иши келди. Уни диққат билан ўқиб чиқдик. Ачинарлиси, бу жиноятни аёл содир этган...

Жорий йил 1 декабрдан Қишлоқ хўжалиги жамғармаси томонидан мева-сабзавот етиштирувчиларни имтиёзли кредитлаш йўлга қўйилади.

Яқиндагина мамлакатимизнинг баъзи ҳудудларида кузатилган чанг-қум бўронларига ҳар замонда кузатиладиган шунчаки табиат ҳодисаси сифатида қараб бўлмайди. Унинг сабаблари кўп. Айниқса, йирик мегаполис ҳисобланган Тошкент каби шаҳарларга салбий таъсирини анча-мунча таҳлиллардан ўтказиш зарур.

Катта майдонни суғориш учун нисбатан кам сув ишлатиш мумкин, чунки сув йўқотишсиз сарфланади.