Сешанба
21-Май 2019
Насиба оиланинг эрка қизи. Тўрт ўғилдан кейин туғилган кенжа фарзанд бўлгани учунми, айтгани айтган, дегани деган. Кун бўйи акалари билан тўп тепади, қўй боқади, баъзида маҳалладаги болалар билан куч синашиб ҳам туради. Онасининг койишу дашномлари сира кор қилмаяпти. Балоғат ёшидаги қизнинг кўча чангитиб, ўғил болалар билан дўстлашиб юриши аввалига билинмаган бўлса ҳам, энди қўшниларнинг эътиборини тортяпти.
Илк бор мактабга қадам қўйиш нафақат бола, балки ота-она учун ҳам катта синов. Шу боис улар ўзини ҳам бу даврга тайёрлаб бориши ва қийинчиликларни бирга енгиб ўтиши зарур. Бу қийин жараёнда фарзанд биринчи галда ота-онага суянади.
«Доим оиламизда муҳим қарорлар қабул қилиш олдидан фикр билдирсам: «Сен нимани ҳам билардинг, ҳали ёшсан, аралашмай жим ўтир!», деб ҳеч кимнинг эшитгиси келмайди. Баъзан ўртоқларим ота-онаси улар билан худди катталардек муомала қилишини айтади. Айнан уларнинг фикри билан кўп ишлар амалга оширилганига гувоҳ ҳам бўлганман. Охирги вақтларда дарсда, дўстларим даврасида мулоҳазаларимни айтгим келмай қолди...
Фарзанд тарбияси эгаллаш мушкул бўлган илмлардан бири экан. Буни фақат бошдан ўтказган кишигина тушуниши мумкин. Болаларим кичиклигида шўхлиги, тез-тез касал бўлишидан азият чеккан бўлсам, улғая бошлагач, қалбига йўл топиш, бирор масалани ётиғи билан тушунтириш муаммога айланди.
«Ўғлим уйга кеч келадиган одат чиқарди. Сабабини суриштирсам, ҳар хил баҳоналар тўқийди. Унинг ёлғон гапираётганини сезганимда эса фарзандимга алдаш аллақачон одат бўлиб улгурган экан...»
Катта ишлар олдидан ҳаяжонланиш ҳаммамизга таниш туйғу. Ёшларимиз ана шундай катта ҳаяжон бўсағасида турибди. Тест синови олдидан кўп ёшларни кучли ҳаяжон босади, уларга қўрқув ва иккиланиш баъзан халал бериши мумкин. Бунда ўз-ўзидан мутахассис маслаҳати ва йўл-йўриқларига муҳтож бўламиз. Психолог Наргиза ҒУЛОМОВАнинг тавсиялари бу борада абитуриентларга асқатиши аниқ.
Бекат яқинида бир неча ўсмир йигит қўлини пахса қилиб, ўзаро ниманидир қаттиқ муҳокама қилаётганига кўзим тушди. Бир хил кийиниб олишган демак, коллеж ўқувчилари. Анча давом этган тортишув уларнинг бир-бирига қўл кўтаришигача етиб борди.
Ҳар куни иш жараёнида турли вазиятларга дуч келамиз. Баъзан кичик кўнгилсизлик ҳам асабийлашишга сабаб бўлади. Аммо бундай ҳолатларнинг олдини олиш ва тезда бартараф этиш ўз қўлимиздалигини ҳам унутмаслик лозим.
Хитой ва Япония тадқиқотчилари депрессияга чалинганларга таомланишга алоҳида эътибор беришни, айнан ёғ миқдори кам бўлган сут ва қатиқни мунтазам истеъмол қилишни тавсия этишмоқда.
Психологларнинг фикрича, инсоннинг қайси фаслда туғилганига қараб характерини аниқласа бўлади. Қуйидаги маълумотлардан сиз ҳам ўзингиз ҳақингизда батафсил билиб олишингиз мумкин.
Пойтахтимиздаги олий ўқув юртларидан бирида ташкил этилган «Очиқ эшиклар куни»га боргандим. Ўқитувчилар билан қизғин савол-жавоб қилаётган ота-оналардан бири эътиборимни тортди. Уларни кузатар эканман, қизи келажагига қайғураётганини тушундим. Унинг фарзандига касб танлаш борасида нималарга эътибор қаратаётганини билгим келди.
Психологларнинг айтишича, инсон севиб истеъмол қилаётган мевалар унинг феъл-атворини очиб бериши мумкин экан. Хўш, сиз қайси мевани яхши кўрасиз?
Айрим ота-оналар фарзандини доимий катталар назоратида юришга ўргатиб қўйган. Шу тариқа уни ташқи оламдан асрашга уринади. Аслида бу қараш тўғрими ёки хато? Шу ҳақда психолог Шоира ИСОҚОВАнинг мулоҳазалари билан қизиқдик.
Нимадандир аламзада бўлиб, гап ёқмайдиган бўлиб қолган ўсмир қиз онасининг танбеҳларига ҳам зарда қилиб кўчага чиқиб кетди. Фарзандининг кундан-кунга бундай қўрслашиб бораётганидан сиқилаётган она эса ўйлаб-ўйлаб, калаванинг учини топгандай бўлди...
Яқинда турмушга чиққан дугонамни учратиб қолдим. Тўйгача севган инсони билан бахтли бўлиш умидида кўзлари ёниб турган қизнинг сўлғин кайфиятини кўриб ҳол сўрадим. Йиғи аралаш турмуш ўртоғининг кунора ишдан совға-салом, гул кўтариб келишини айтди...
Поёнига етаётган 2016 йил жаҳон айвонида турли сиёсий зиддиятлар, терроризм, миграция муаммоси, табиий офат ва йўқотишларга бой бўлган эса-да, оламшумул кашфиётлар, улкан бунёдкорликлар, тинчлик қадри, олимпиада завқи ва яна олам-олам қувончли воқеалари билан ҳам тарихга айланмоқда.
2016 йилда содир бўлган, келажакка умид уйғотувчи хабарларни яна бир марта ёдингизга солишни лозим топдик.
2017-2018 ўқув йилидан бошлаб юртимиздаги олий таълим муассасаларига ҳужжатлар қабул қилиш муддати 15 июндан 15 июлга қадар бўлади. Олий ҳарбий таълим муассасаларидаги тест синовлари эса 5 июль куни ўтказилади.
Андижон шаҳрида янги қиличбозлик саройи фойдаланишга топширилди.
«Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамияти таркибида махсус ташқи савдо ташкилоти — «Ўзтекстильэкспорт» масъулияти чекланган жамияти ташкил этилади, деб ёзмоқда podrobno.uz сайти.
Ёшлар ижод саройида «Камолот»да меҳмон»да лойиҳаси доирасида Ўзбекистон Қаҳрамони, халқ шоири Эркин Воҳидов таваллудининг 80 йиллиги муносабати билан «Ҳар бирингиз умрим парчаси» мавзуида онлайн мулоқот ташкил этилди.
Қорақалпоғистон Республикаси Беруний тумани марказида замонавий ва миллий меъморлик андозалари асосида бунёд этилган фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш бўлимининг икки қаватли янги биноси фойдаланишга топширилди.
Ўсмирлик даврида ота-онадан олисда бўлиш бола руҳиятига қандай таъсир кўрсатади?
Ўсмирни телефонга қандай куч боғламоқда? Бу муаммони ҳал қилиш мумкинми?
Қандай одам андиша ва фаросат эгаси бўла олади? Булар ўзи инсонга нима учун керак?
— Қизим мен билан тез-тез баҳслашадиган бўлиб қолди. «Сизга керагим йўқ» деган гапни кўп айтади. Четдан назар ташласам, ўзини ёлғиз сезадигандек туюлади.
Бола улғайгани сари атроф-муҳит, жамият ҳақидаги қарашлари шаклланиб бораверади. У ўз олдига улкан мақсадлар қўяди, муайян ютуқларга эришгиси келади. Аммо бу йўлда баъзан у турли ғов, тўсиқларга учрайди. Ҳатто яқинлари билан муаммолар юзага келади, келишмовчиликларга бориб қолади. Хўш, бундай ҳолатда нима қилиш керак?
