Пайшанба
16-Август 2018
Фасллар алмашинуви айрим одамларда тушкунлик ҳолатини юзага келтиради. Бундай вақтда иш ва уйдаги арзимаган омиллар ҳам сиқилишга сабаб бўлади. Уни бартараф этиш усуллари ҳақида психолог Наргиза ҒУЛОМОВА ўз тавсияларини берди.
Мия фаолиятига назар ташласак, у биз ўйлаганимиздан кўра бошқачароқ эканини биламиз. Бунга эса қуйидаги беш психологик омил ёрдам беради.
«Ўқишга ҳеч тобим йўқ. Мактабга фақат дугоналарим билан гаплашиб, вақтимни чоғ ўтказиш учун бораман. Кун бўйи уйда нима ҳам қилардим. Телевизор билан телефон ҳам жонга тегар экан», деб ўз мулоҳазаларини билдирган ўсмир қиз ҳаммани ажаблантирди. У, чамаси, вақтини китоб ўқиш ёки дарс тайёрлашга сарфлашни истамаслиги кундек равшан эди.
Эрталаб фарзандингизга тайинлаб кетган юмушларингиз бажарилмай қолганини кўриб, асабийлашишингиз аниқ. Бўйи бўйингизга тенглашиб қолган ўғлингиз ёки қизингиздаги бундай масъулиятсизликни бартараф этиш сизни чуқур ўйга толдириши аниқ. Хўш, нима қилиш керак?
Қўпол, қўрс, тўнг одамлар билан икки дақиқалик мулоқот ҳам киши кайфиятини бузади, жаҳлимизни чиқаради, ҳатто, қонимизни қайнатади.
Ҳамма ҳам ҳаётда турли қийинчиликлар, кўнгилсизликларга дуч келади. Табиийки, бунда инсоннинг ё омади келади ёки омадсизликка учрайди. Хўш, кутилмаган кўнгилсизликларга қандай ечим топиш мумкин? Омадлироқ бўлишнинг йўллари борми? Муаммолар гирдобига тушиб қолганда нима қилиш керак?
«Ойим ҳам, дадам ҳам менинг гапларимга сира эътибор бермайди. Уларга кўнглимдагиларни айтгим келади-ю, койиб беришидан қўрқаман. Баъзи ўртоқларим ота-онасига ҳазил-ҳузул қилаётганини кўрсам, ҳавасим келади. Қани эди, менинг дадам ҳам яхши маслаҳатлар берса, сиқилган пайтларимда ойим йўл-йўриқ кўрсатса...»
Келинимнинг туғилган кунига шаҳардан яхши бир гулдаста сотиб олдим. Таксида уйга қайтарканман, ёшгина ҳайдовчи йигит билан манзилга етгунча гурунглашиб бордик. Самимий йигит экан, фикр-мулоҳазалари анча бамаъни эди. Гап билан андармон бўлиб уйга етиб келганимни ҳам сезмай қолибман. Кўча бошида раҳмат айта-айта машинадан тушиб қолдим.
— Ўғлим 15 ёшда. Ўзига, қўлидан бирор нима келишига умуман ишонмайди. Дадилроқ бўлсин, деб спорт тўгарагига бердим.
«Уч кундан буён ўғлимдан дарак йўқ. Бир оғиз гап боламга шунчалик оғир ботишини билмаган эканман. Алам устида бирор ножўя ишга қўл урмаса эди...»
Эътибор қилганмисиз, ҳар бир боланинг битта севимли ўйинчоғи бўлади. Баъзан янги ўйинчоқ совға қилсангиз ҳам, бола уни ўйнагиси келмайди: хушламайди, ирғитиб юборади, ҳатто синдиради.
Қиш фаслида ўзимизда оғирлик ва тушкун кайфият сезамиз. Булутли кун, совуқ кечалар кишини зериктириб юборади. Шундай вақтда бу ҳолатдан чиқиб кетиш учун чора қидира бошлаймиз.
Барчамиз турли шовқинлар қуршовидамиз. Хонадонимизда ишлаб турган маиший техника, зув-зув қатнаётган автомобиллар ва бошқа овозларга қулоғимиз ҳатто ўрганиб қолган. Дунё олимлари эса мияга ҳар-ҳар замонда бўлса ҳам сокинлик кераклигидан огоҳлантирмоқда.
«Келажакда ким бўлмоқчиман?» мавзусида ёзган иншони ҳеч ким ёдидан чиқармайди. Эслайсиз, хаёлан турли касбларни эгаллардик.
«Йиғлама, дедим! Бас қил! Ўчир овозингни!»
Зарда билан айтилган бу гап беихтиёр эътиборимни тортди. Ён-веримга разм солиб қарасам, мендан сал нарида бир болакай тинмай инжиқланар, онаси уни овутолмай хуноби ошарди. Она бирпасда бундан ҳам таҳдидли сўзларни ёғдириб ташлади...
Поёнига етаётган 2016 йил жаҳон айвонида турли сиёсий зиддиятлар, терроризм, миграция муаммоси, табиий офат ва йўқотишларга бой бўлган эса-да, оламшумул кашфиётлар, улкан бунёдкорликлар, тинчлик қадри, олимпиада завқи ва яна олам-олам қувончли воқеалари билан ҳам тарихга айланмоқда.
2016 йилда содир бўлган, келажакка умид уйғотувчи хабарларни яна бир марта ёдингизга солишни лозим топдик.
2017-2018 ўқув йилидан бошлаб юртимиздаги олий таълим муассасаларига ҳужжатлар қабул қилиш муддати 15 июндан 15 июлга қадар бўлади. Олий ҳарбий таълим муассасаларидаги тест синовлари эса 5 июль куни ўтказилади.
Андижон шаҳрида янги қиличбозлик саройи фойдаланишга топширилди.
«Ўзбекенгилсаноат» акциядорлик жамияти таркибида махсус ташқи савдо ташкилоти — «Ўзтекстильэкспорт» масъулияти чекланган жамияти ташкил этилади, деб ёзмоқда podrobno.uz сайти.
Ёшлар ижод саройида «Камолот»да меҳмон»да лойиҳаси доирасида Ўзбекистон Қаҳрамони, халқ шоири Эркин Воҳидов таваллудининг 80 йиллиги муносабати билан «Ҳар бирингиз умрим парчаси» мавзуида онлайн мулоқот ташкил этилди.
Қорақалпоғистон Республикаси Беруний тумани марказида замонавий ва миллий меъморлик андозалари асосида бунёд этилган фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш бўлимининг икки қаватли янги биноси фойдаланишга топширилди.
— Қизим мен билан тез-тез баҳслашадиган бўлиб қолди. «Сизга керагим йўқ» деган гапни кўп айтади. Четдан назар ташласам, ўзини ёлғиз сезадигандек туюлади.
Бола улғайгани сари атроф-муҳит, жамият ҳақидаги қарашлари шаклланиб бораверади. У ўз олдига улкан мақсадлар қўяди, муайян ютуқларга эришгиси келади. Аммо бу йўлда баъзан у турли ғов, тўсиқларга учрайди. Ҳатто яқинлари билан муаммолар юзага келади, келишмовчиликларга бориб қолади. Хўш, бундай ҳолатда нима қилиш керак?
«...Мактаб ўқувчиси бўлган кезларим ўйинқароқ, бироз масъулиятсиз эдим. Боз устига, онам билан сира чиқиша олмасдим. «Мени тушунмайсиз», «Нега ҳадеб иш қилдираверасиз?» дея хархаша қилганларим ҳамон эсимда. Ўша кезлар онамнинг берган даккиси сабабини бугун тушунган сари ўзимдан уялиб кетаман.
«Ўғлим кичкиналигида жуда серғайрат, қизиқувчан эди. Мактабни ҳам аъло баҳоларга тугатди. Ҳозир ўн тўққиз ёшда. Негадир аввалги иштиёқи сўниб, ишёқмас бўлиб қолган. Туну кун телефонга берилиб, вақтини бекор ўтказади. Бирор ишнинг бошини тут, десак, унамаяпти... Унга нима бўлганини, мудраган иштиёқини қандай қилиб «уйғотиш»ни билолмай оворамиз...»
Зафар ва Нигора оила қурган куни дунёдаги энг бахтли инсонлар қаторида эди. Тўйдан кейинги ҳаёти силлиқ кечди. Эр-хотиннинг топгани рўзғорнинг кам-кўстига бемалол етар, муҳтожлик сезишмасди. Айниқса, бирин-кетин дунёга келган уч нафар фарзанд оилага чексиз қувонч бахш этди. Лекин...
